VN026 Blodwen Owen, Cookes Explosives, Penrhyndeudraeth

Gweithiodd Blodwen yn Cookes Explosives yn fuan ar ôl gadael yr ysgol tan iddi ymddeol yn 1970. Cafodd hi fwlch o 5 mlynedd pan gafodd hi ei phlant. Doedd y ffatri ddim yn lle cyfforddus i weithio ynddo yn enwedig yn ystod y rhyfel, pan oedden nhw'n gwneud 'hand grenades' ac roedd dwylo'r merched yn mynd yn felyn ac roedd ‘na arogl drwg yno o'r TNT, a oedd yn beryglus ofnadwy. Wrth ddisgrifio'r gwaith, dywedodd Blodwen fod ganddi 'stand' ac roedd hi'n rhoi 'grenade' arno a gwthio'r powdwr i mewn. Roedd rhai eraill yn peintio'r tu allan, naill ai yn wyrdd neu’n goch, ac ar ôl i'r paent sychu, roedden nhw'n eu llenwi nhw efo TNT. Ac wedyn swydd rhai o'r merched oedd goruchwylio i weld os oedd y 'grenades' wedi'u llenwi'n iawn, bod digon o bowdwr ynddynt. Os na, caent eu gwrthod ac roedd rhaid eu hail-lenwi nhw. Roedd Blodwen yn trio’u llenwi nhw yn iawn. Collodd hi chwaer, Elizabeth, yn y ffrwydriad mawr yn 1957, pan gafodd pedwar eu lladd. Roedd hi ar y pwyllgor gwaith yn yr 1960au hwyr. Ar ôl gweithio 25 o flynyddoedd, derbyniodd wats arian gan y cwmni ac mae'n ei gwisgo o hyd. Yn y diwedd, darganfu meddyg bod Blodwen yn dioddef o 'NG poisoning' a dywedodd wrthi na châi hi fynd yn ôl i'r gwaith, bod rhaid iddi orffen gwaith yr un diwrnod. Wedyn, bu hi'n gweithio mewn siop.